Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên là một trong những truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc. Tuỳ theo hoàn cảnh, phong tục mà mỗi gia đình có cách lựa chọn, sắp xếp đồ thờ cúng khác nhau. Trong đó đĩa (mâm bồng) là một trong những đồ thờ cúng không thể thiếu cho bộ đồ thờ gia tiên.

Mâm bồng trên bộ bàn thờ dùng để đựng hoa quả, trầu cau, tiền mã dâng lên tiên tổ để bày tỏ lòng thành kính và sự báo hiếu đối với tiên tổ. Tuỳ theo từng gia đình và kích thước bộ bàn thờ mà có thể có 1, 2 hay 3 mâm bồng. Nếu có 3 mâm bồng thì mâm bồng ở giữa thường có kích thước to hơn hai mâm bên cạnh. Thông thường mâm bồng ở giữa dùng để đựng trầu cau, tiền mã. Mâm bồng bên trái (tức hướng Đông) dùng để đựng hoa và mâm bồng bên phải (tức hướng Tây) dùng để đựng quả.

Theo quan niệm “mặt trời mọc ở hướng đông và lặn ở hướng tây”. Vì thế khi bình minh loé rạng muôn hoa đua nở và đến khi hết một ngày của mặt trời thì kết trái. Đó chính là quy luật vận động của tự nhiên, của vũ trụ và vạn vật.
Còn nếu bàn thờ chỉ đặt một mâm bồng thì mâm bồng đó dùng để bày ngũ quả. Tuy nhiên hiện nay người ta không còn quan trọng quá về việc phải bày đủ ngũ quả. Tuỳ theo từng địa phương, từng mùa mà mỗi gia đình dâng lễ vật lên tuỳ tâm và lòng thành kính.
Mặt trong của mâm bồng chạm khắc hoa văn nổi rất đẹp

Hiện nay có rất nhiều loại mâm bồng với kích thước, kiểu dáng, chất liệu khác nhau. Tuy nhiên mâm bồng chất liệu đồng được sử dụng phổ biến hiện nay bởi vừa bền đẹp vừa mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
Mâm bồng bằng đồng là sự kết hợp hài hoà ngũ hành cùng những tinh tuý của đất trời. Hơn nữa chất liệu đồng mang đến nhiều may mắn, tài lộc và thịnh vượng cho gia chủ. Đồng thời, đồng vừa bền đẹp vừa có tuổi thọ lâu dài nên thích hợp sử dụng trong bộ đồ thờ.

Mâm bồng bằng đồng có nhiều hoạ tiết, hoa văn khác nhau như lưỡng long chầu nguyện, long phụng, hoa sen, chim hoa,… Mỗi hoạ tiết mang những ý nghĩa riêng và sự độc đáo của nó. Vì thế không khó khăn gì để mỗi gia đình lựa chọn được mâm bồng phù hợp.
Nguồn: Sưu tầm