[GIẢI ĐÁP] Nên đặt bát hương trước hay sau mâm ngũ quả?

Đặt bát hương trước hay sau mâm ngũ quả là câu hỏi được nhiều gia đình quan tâm khi bày biện bàn thờ vào các dịp lễ, Tết. Vậy nguyên tắc bố trí bát hương và mâm ngũ quả như thế nào? Cùng Đồ đồng Dung Quang Hà tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây!

1.  Mâm ngũ quả đại diện cho điều gì?

Mâm ngũ quả không chỉ là lễ vật dâng cúng mà còn mang ý nghĩa cầu mong phúc lộc, sức khỏe và tài lộc cho gia đình. Theo quan niệm dân gian, “ngũ” tượng trưng cho ngũ hành (Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ), thể hiện sự cân bằng, hài hòa giữa trời đất và con người.

2. Ý nghĩa của mâm ngũ quả tại từng vùng miền

Mỗi vùng miền lại có cách bày mâm ngũ quả khác nhau, phản ánh đặc trưng văn hóa riêng biệt:

Mâm ngũ quả miền Bắc

Người miền Bắc thường chọn 5 loại quả có màu sắc khác nhau, tượng trưng cho ngũ hành:

• Chuối xanh (Mộc) – thể hiện sự đỡ đần, che chở
• Bưởi hoặc Phật thủ (Thổ) – tượng trưng cho may mắn, phúc lộc
• Hồng, quýt hoặc ớt đỏ (Hỏa) – cầu mong may mắn, thành công
• Lê, đào hoặc mận trắng (Kim) – mang ý nghĩa thanh khiết, thịnh vượng
• Nho, mận tím hoặc quả sẫm màu (Thủy) – biểu tượng của sự sinh sôi, phát triển

Mâm ngũ quả miền Nam

Người miền Nam thường chọn những loại quả có tên gọi mang ý nghĩa cát tường, đọc lên thành câu chúc tài lộc:

• Mãng cầu – cầu mong mọi điều như ý
• Dừa – phát âm giống “vừa”, thể hiện sự đủ đầy
• Đu đủ – mong cuộc sống sung túc, đầy đủ
• Xoài – tượng trưng cho tiền tài
• Sung – cầu mong phú quý, thịnh vượng

Người miền Nam kiêng chuối vì phát âm giống “chúi” (gặp khó khăn), kiêng cam vì có câu “quýt làm cam chịu”.

Mâm ngũ quả miền Trung

Miền Trung không quá câu nệ về số lượng hay loại trái cây mà thường chọn những loại quả tươi ngon nhất để dâng cúng. Những loại quả phổ biến gồm: Thanh long, dưa hấu, nho, cam, táo, chuối, sung, mãng cầu…

Dù khác nhau về cách sắp xếp nhưng điểm chung của mâm ngũ quả là thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và mong cầu một năm mới an khang, thịnh vượng.

>>>> THAM KHẢO NGAY: Nên thay bát hương mới vào tháng nào trong năm?

3. Nên đặt bát hương trước hay sau mâm ngũ quả?

Vị trí bát hương và mâm ngũ quả trên bàn thờ phải được sắp xếp theo đúng phong thủy để đảm bảo sự linh thiêng và trang nghiêm.

3.1. Đối với bàn thờ thần linh, gia tiên

Trên bàn thờ gia đình, vị trí bày trí thường theo nguyên tắc:

• Bát hương đặt phía trước, ở giữa bàn thờ, cố định vị trí.
• Mâm ngũ quả đặt phía sau bát hương, chính giữa hoặc lệch một chút để tạo sự hài hòa.
• Các lễ vật khác như đèn dầu, nến, lọ hoa thường được đặt cân đối hai bên.

Bát hương là nơi kết nối tâm linh, do đó bạn cần đặt ở vị trí trang trọng, dễ dàng thắp hương và cúng bái.

3.2. Đối với bàn thờ đình, chùa, họ

Bàn thờ lớn tại đình, chùa, nhà thờ họ thường có nhiều bát hương hơn so với bàn thờ gia đình, vì vậy:

• Bát hương vẫn đặt phía trước, chính giữa
• Mâm ngũ quả đặt sau bát hương, có thể chia thành nhiều mâm nhỏ dâng cúng lên bàn thờ lớn.

3.3. Đối với bàn thờ treo tường

Bàn thờ treo tường thường có diện tích nhỏ, nên cần sắp xếp hợp lý để đảm bảo sự gọn gàng, trang nghiêm:

• Bát hương đặt phía trước, giữa bàn thờ
• Mâm ngũ quả đặt bên cạnh hoặc phía sau, tránh che khuất bát hương
• Lọ hoa, đèn thờ được đặt hai bên để tạo sự cân đối

3.4. Đối với bàn thờ Phật

Bàn thờ Phật thường được đặt ở vị trí cao nhất trong nhà, thể hiện sự tôn kính đối với bậc giác ngộ.

Cách bố trí như sau:

• Bát hương đặt phía trước, ở trung tâm bàn thờ, dễ dàng thắp hương.
• Mâm ngũ quả đặt phía sau hoặc bên cạnh bát hương, tránh che khuất tầm nhìn tượng Phật.
• Lọ hoa, nước sạch đặt hai bên, cân đối.
• Không cúng đồ mặn trên bàn thờ Phật, chỉ nên dâng hoa quả và nước tinh khiết.

Lưu ý: Trên bàn thờ Phật, không nên đặt quá nhiều lễ vật vì điều quan trọng nhất là sự thanh tịnh và lòng thành kính.

3.5. Đối với bàn thờ Thần Tài – Thổ Địa

Bàn thờ Thần Tài – Thổ Địa thường được đặt ở dưới đất, gần cửa ra vào để thu hút tài lộc.

Cách bố trí như sau:

• Bát hương đặt chính giữa bàn thờ, không dịch chuyển sau khi an vị.
• Mâm ngũ quả đặt phía trước hoặc bên cạnh bát hương, tránh che mất tầm nhìn tượng Thần Tài, Thổ Địa.
• Lọ hoa, chén nước, đĩa bánh kẹo được sắp xếp cân đối hai bên.
• Có thể bày thêm một hũ gạo, muối, nước tượng trưng cho sự đủ đầy.

Lưu ý: Khi thắp hương Thần Tài – Thổ Địa, nên dùng nến hoặc đèn dầu, tránh dùng đèn điện vì không mang tính linh thiêng.

>>>> XEM THÊM: Những điều kiêng kỵ khi bốc bát hương mà gia chủ cần tránh

4. Lưu ý khi bố trí bát hương và mâm ngũ quả

Dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng giúp bàn thờ luôn trang nghiêm, hợp phong thủy và thu hút tài lộc:

• Không che khuất bát hương: Bát hương là nơi kết nối tâm linh, cần đặt ở vị trí trung tâm. Mâm ngũ quả, lọ hoa nên sắp xếp sao cho không che khuất bát hương khi nhìn từ phía trước.
• Giữ bàn thờ luôn sạch sẽ, không bày biện quá nhiều: Không nên đặt quá nhiều lễ vật làm bàn thờ trở nên lộn xộn, thiếu trang nghiêm. Thường xuyên lau dọn bát hương, thay nước hoa quả để giữ sự thanh tịnh.
• Lựa chọn hoa quả phù hợp theo vùng miền: Tránh dùng hoa quả có mùi quá nồng hoặc dễ hư hỏng (như sầu riêng, mít). Không dùng quả giả vì thiếu đi sự thành tâm trong thờ cúng.
• Không di chuyển bát hương tùy tiện: Sau khi bốc bát hương, không nên di chuyển thường xuyên để tránh động linh khí. Khi cần dời bát hương, bạn nên thực hiện nghi thức xin phép và làm lễ cẩn thận.
• Thay mâm ngũ quả theo từng dịp lễ Tết: Ngày rằm, mùng 1 có thể bày biện đơn giản nhưng đầy đủ để duy trì sự trang nghiêm. Những ngày Tết, lễ lớn, nên chọn các loại quả tươi ngon, màu sắc rực rỡ để cầu may mắn, bình an.

Việc đặt bát hương trước hay sau mâm ngũ quả không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của bàn thờ mà còn liên quan đến yếu tố phong thủy và tâm linh. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có được hướng dẫn chi tiết để bày trí bàn thờ đúng chuẩn, hợp phong thủy, giúp gia đình luôn gặp may mắn, bình an và tài lộc dồi dào!

>>>> CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN:

• Ai bốc bát hương thì tốt? Bốc bát hương tại nhà như thế nào?
• Cách thay bát hương mới đúng phong thủy, thu hút tài lộc